Σε μια εποχή που το Εθνικό Σύστημα Υγείας δοκιμάζεται από ζητήματα υποστελέχωσης και αυξημένες ανάγκες, υπάρχουν φωνές που επιμένουν να υπενθυμίζουν την ανάγκη της πρόληψης, της έγκαιρης διάγνωσης και την προσήλωση στην ποιότητα της φροντίδας.
Σε μια εφ’ όλης της ύλης συζήτηση της διευθύντριας του Γαστρεντερολογικού Τμήματος, δρ. Αγγελική Θεοδωροπούλου στο neakriti.gr, σχετικά με τον καρκίνο του παχέος εντέρου, το πρόγραμμα “Προλαμβάνω”, τις δυσκολίες στην πράξη, αλλά και το όραμά της για ένα σύγχρονο, ανθρώπινο και λειτουργικό Σύστημα Υγείας, αποτυπώνεται όχι μόνο η επιστημονική διάσταση της νόσου, αλλά και η βαθιά ανάγκη για ενίσχυση του νοσοκομείου, αλλά και του τμήματος, με σεβασμό στον ασθενή αλλά και στα στελέχη που το συγκροτούν, με την ίδια να δηλώνει ότι «η επιτυχία του τμήματος είναι αποτέλεσμα μιας ολόκληρης ομάδας».
Τι είναι ο καρκίνος του παχέος εντέρου και πώς επηρεάζει τον ασθενή;
«Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι μια από τις συχνότερες αιτίες καρκίνου. Είναι ο τρίτος μετά του μαστού και του προστάτη και των πνευμόνων. Είναι ψηλά στη συχνότητα. Το καλό με τον καρκίνο του παχέος εντέρου είναι ότι μπορεί να προληφθεί. Με τα τεστ που διεξάγουμε μπορούν να βρεθούν προκαρκινικές βλάβες, που για το παχύ έντερο αυτοί είναι οι πολύποδες, που σημαίνει ότι δε δημιουργείται ξαφνικά – de novo, υπάρχει μια διαδικασία που ξεκινάει από έναν πολύποδα. Ο πολύποδας αυτός με τα χρόνια εξελίσσεται και γίνεται καρκίνος.
Άρα λοιπόν υπάρχει ένα παράθυρο ευκαιρίας, αφαιρώντας τον πολύποδα, και είναι μεγάλη ευκαιρία αυτή για τον άνθρωπο».
Είναι γονιδιακός ο παράγοντας που επηρεάζει την εμφάνισή του;
«Αυτό όντως ισχύει, ωστόσο δεν ξέρουμε ποιος θα εξελιχθεί. Αυτό είναι γενετικά καθορισμένο ποιος από τους πολύποδες θα μπορούσε να εξελιχθεί. Μπορεί κάποιος να έχει 100 πολύποδες και να μην εξελιχθεί κανένας ή να υπάρχει ένας και να εξελιχθεί. Επειδή αυτό είναι γενετικά προκαθορισμένο. Όμως εμείς τους αφαιρούμε όλους και με αυτόν τον τρόπο έχουμε “το κεφάλι μας ήσυχο”.
Το καλό είναι ότι πρέπει να γίνεται έλεγχος μετά τα 50 σε όλους τους ασθενείς. Τώρα πλέον λέμε μετά τα 45, διότι υπάρχουν διαγνώσεις και σε μικρότερες ηλικίες. Λαμβάνει ρόλο και η δυτικού τύπου ζωή, με τη διατροφή κ.λπ. Εμείς διαγιγνώσκουμε και πιο εύκολα πρώιμες βλάβες, υπάρχει εξέλιξη στα ενδοσκόπια, στην εμπειρία των γαστρεντερολόγων».
Ποια είναι τα συμπτώματα για τον καρκίνο του παχέος εντέρου;
«Είναι λίγο ύπουλη η νόσος, δηλαδή μπορεί να μην έχει και συμπτώματα. Ο πολύποδας, ας πούμε, δεν έχει συμπτώματα. Όταν έχει συμπτώματα είναι προχωρημένη η νόσος, δυστυχώς. Δηλαδή, ένα σύμπτωμα που είναι “καμπανάκι” είναι το αίμα στα κόπρανα. Πολλές φορές, οι άνθρωποι δε δίνουν σημασία και τοποθετούν την αιτία στις αιμορροΐδες κ.λπ., και έτσι περνάει ο καιρός και καθυστερεί η διάγνωση.
Ένα άλλο είναι να αλλάζουν οι συνήθειες του εντέρου. Δηλαδή ένας άνθρωπος που είχε κανονικές κενώσεις να γίνει ξαφνικά δυσκοίλιος ή το αντίθετο. Δηλαδή, όχι για άτομο που είναι δυσκοίλιο ή έχει ευερέθιστο έντερο. Εμείς μιλάμε για την αλλαγή των συνηθειών του εντέρου».
Θα ήθελα να αναφερθώ σε αυτό που είπατε. Πλέον υπάρχουν self tests τα οποία συμπεριλαμβάνονται και στο πρόγραμμα “Προλαμβάνω”. Ποια είναι η ακρίβεια των εν λόγω τεστ;
«Αυτά τα τεστ ανιχνεύουν αίμα, δεν ανιχνεύουν καρκίνο. Είναι λάθος αυτή η αντίληψη. Είναι τεστ που ανιχνεύουν την παρουσία αίματος, το οποίο μπορεί να προέρχεται από αιμορροΐδες ή από άλλους λόγους, επομένως ένα θετικό τεστ δε σημαίνει ότι κάποιος έχει καρκίνο.
Επίσης, εάν είναι αρνητικό το τεστ και δεν υπάρχει αίμα δε σημαίνει ότι αυτός ο άνθρωπος δεν έχει καρκίνο και να επαναπαύεται. Εδώ η διαφορά είναι ότι, όταν ο ασθενής δει το αίμα, τότε κινητοποιείται και αναφέρεται σε γαστρεντερολόγο, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι έχει καρκίνο. Ούτε το αντίθετο όμως πρέπει να μας επαναπαύει. Γι’ αυτό, εξάλλου, από τα 45 πρέπει να γίνεται ο έλεγχος, ειδικότερα εφόσον υπάρχουν συμπτώματα».
Υπάρχει κάποια άλλη εξέταση πέραν της κολονοσκόπησης;
«Η “χρυσή” σταθερά είναι η κολονοσκόπηση. Είναι αυτά που βλέπετε, όπου λαμβάνεται βιοψία για την πιστοποίηση. Εάν είναι και πολύποδας, μπορείς και να τον αφαιρέσεις και όλα αυτά με μία εξέταση.
Υπήρχε και η αξονική κολονοσκόπηση, η οποία δεν εφαρμόστηκε ουσιαστικά ευρέως, γιατί υπήρχαν πολλά artifact. Υπήρχε πάλι η προετοιμασία, δηλαδή ο ασθενής δεν κέρδιζε και κάτι. Ουσιαστικά, το δύσκολο της κολονοσκόπησης είναι η προετοιμασία. Που πρέπει να πάρει ο ασθενής τέσσερα λίτρα με υγρά. Αυτό θυμούνται όλοι οι ασθενείς, κατά κύριο λόγο. Πλέον δεν είναι μια επώδυνη εξέταση, διότι έχουν εξελιχθεί τα ενδοσκόπια – είναι πιο εύκαμπτα. Υπάρχει εμπειρία με τους ενδοσκόπους.
Δεν είναι μια εύκολη εξέταση, διότι και ο ασθενής μπορεί να ντρέπεται, να φοβάται, ωστόσο δεν είναι επώδυνη. Το δύσκολο είναι η προετοιμασία».
Το πρόγραμμα “Προλαμβάνω” για την πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου ξεκινάει από τις ηλικίες άνω των 50. Εσάς, η δική σας κλινική έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα;
«Εμείς έχουμε ενταχθεί, απλά επειδή έχουμε μεγάλο φόρτο εργασίας, ουσιαστικά βλέπουμε τους ασθενείς στα πλαίσια της καθ’ ημέρα πράξης. Δηλαδή, δεν έχουμε μια ειδική μέρα να εξετάζουμε μόνο αυτούς, με αποτέλεσμα να μη λαμβάνουμε και την αποζημίωση που δίνει το κράτος. Δηλαδή τους κάνουμε “καλή τη θελήσει”.
Ωστόσο, δεχόμαστε αυτά τα περιστατικά τα οποία, όταν έρθουν με θετικό τεστ, είμαστε υποχρεωμένοι εντός διμήνου να τους βάλουμε για ενδοσκόπηση».
Επομένως υπάρχει μια γενικότερη αύξηση στον “φόρτο” εργασίας.
«Ναι, ήδη στο φορτωμένο πρόγραμμα, διότι δε συμμετέχουν ιδιώτες στην Κρήτη. Μόνο τα δύο νοσοκομεία στο Ηράκλειο, τα οποία έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα. Και είναι κρίμα, διότι θα έπρεπε να συμμετέχουν και τα ιδιωτικά».
Από την έναρξη του προγράμματος, πόσους περίπου ασθενείς έχετε δεχτεί; Έχετε στοιχεία;
«Δεν μπορώ να σας πω ακριβώς, διότι είναι διασκορπισμένοι οι ασθενείς. Έχουμε όμως σταθερά κάθε μέρα και ένα θετικό τεστ. Και σήμερα στο πρόγραμμα έχουμε και χθες είχαμε και οι άλλοι γιατροί στο τμήμα».
Και τι συμβαίνει ακριβώς με τις χρηματοδοτήσεις;
«Προκειμένου να λάβουμε τις χρηματοδοτήσεις, θα πρέπει να βάλουμε συγκεκριμένη ημέρα που να δηλώνουν οι ασθενείς ότι έρχονται αποκλειστικά γι’ αυτόν τον λόγο, που εάν συνέβαινε αυτό, και το νοσοκομείο θα αποζημιωνόταν κι εμείς οι συμμετέχοντες.
Μέχρι στιγμής, οι ασθενείς απευθύνονται σε εμάς κι εμείς τους εντάσσουμε στο τακτικό πρόγραμμα, όπως βάζουμε όλους, διότι, λόγω του φόρτου εργασίας, δεν μπορούμε να έχουμε μια συγκεκριμένη μέρα ή ώρα που να μπαίνει ο ασθενής».
Εσείς πώς ανταπεξέρχεστε στις ανάγκες που προκύπτουν βάσει προσωπικού, διότι τόση ώρα που βρίσκομαι εδώ υπάρχει αυξημένη κίνηση.
«Χρειαζόμαστε περισσότερο προσωπικό, και νοσηλευτικό, διότι αυτό είναι ένα μεγάλο θέμα το νοσηλευτικό προσωπικό. Υπάρχουν προβλήματα στα νοσοκομεία κυρίως από έλλειψη του νοσηλευτικού προσωπικού. Γιατί δεν είναι μόνο οι γιατροί.
Δηλαδή, το να αυξήσεις το ωράριο και να κάνεις παραπάνω ενδοσκοπήσεις και τις προληπτικές εξετάσεις, ώστε να λαμβάνει και το νοσοκομείο την αποζημίωση που δίνει το κράτος… θα πρέπει να υπάρχει προσωπικό. Και νοσηλευτικό και ιατρικό».
Βλέπετε ανταπόκριση, εφόσον ζητάτε προσωπικό;
«Το τμήμα μας, το Γαστρεντερολογικό, είναι ένα δυνατό τμήμα και είναι γνωστό στο πανελλήνιο. Προκηρύχθηκε ήδη μία θέση από τις τρεις που φύγανε και υπήρχε και μία δεύτερη προκήρυξη, που έληξε πριν από λίγες μέρες, και αφορά μια δεύτερη θέση. Έχει ζήτηση και ήδη πήραμε μία γιατρό από την πρώτη προκήρυξη, και τώρα έχουμε συμμετοχές και στη δεύτερη. Επομένως από ιατρικής πλευράς πιστεύω θα καλυφθούμε σε ένα μεγάλο μέρος. Σίγουρα χρειαζόμαστε παραπάνω προσωπικό.
Χρειαζόμαστε όμως και νοσηλευτικό προσωπικό. Δε δουλεύουν μόνο οι γιατροί. Χρειάζονται οι νοσηλευτές, οι τραυματιοφορείς. Δεν μπορούν να γίνουν τέτοια προγράμματα χωρίς στήριξη».
Και σε μια δύσκολη περίοδο, που το Σύστημα Υγείας λαμβάνει ευρύτερους κλυδωνισμούς, όπως βλέπουμε το τελευταίο χρονικό διάστημα σε όλη την Ελλάδα, αλλά και στην Κρήτη…
«Και αυτό είναι το θέμα. Ξέρετε τι γίνεται; Λειτουργούμε με βάση το φιλότιμο κάποιων ανθρώπων. Όμως θα έπρεπε να λειτουργούμε περισσότερο με επαγγελματισμό και όχι με φιλότιμο. Και ουσιαστικά πρέπει να υπάρξει στήριξη στο ΕΣΥ, για να μπορέσουμε κι εμείς να δώσουμε το 100% των δυνατοτήτων μας, διότι αυτή τη στιγμή το σύστημα δε βοηθάει».
«Οι πολίτες εξακολουθούν να εμπιστεύονται το τμήμα»
Εσάς, ως διευθύντριας, ποιο είναι το όραμά σας για το τμήμα;
«Το τμήμα έχει δυναμική, έχει προοπτική, παρά την αποχώρηση τριών κορυφαίων στελεχών του. Το τμήμα άντεξε, κράτησε και προχωράει μπροστά με τον ίδιο αριθμό και ίσως και παραπάνω αριθμό ενδοσκοπήσεων και επεμβατικών πράξεων, αλλά και ασθενών με χρόνιες παθήσεις, όπως είναι τα ΙΦΝΕ (Ιδιοπαθή Φλεγμονώδη Νοσήματα Εντέρου), και όχι μόνο άντεξε, αλλά ανανεώνεται, προχωράει μπροστά.
Ο κόσμος το αγαπάει το τμήμα. Οι ασθενείς το αγαπάνε και το προτιμούν και δεν επηρεάστηκαν καθόλου από τις αποχωρήσεις, γιατί συνεχίσαμε με τον ίδιο ζήλο να προσφέρουμε υψηλού επιπέδου παροχή υγείας, σαν ομάδα.
Και αυτό είναι το αποτέλεσμα μιας ολόκληρης ομάδας. Και αυτόν τον χαρακτήρα θέλουμε, κι εγώ προσωπικά, που έχω αναλάβει τώρα τη διεύθυνση, αυτό θέλω να δώσω, την αίσθηση της ομάδας».
ΠΗΓΗ: neakriti.gr